„Szczątki naszych rodaków – bohaterów przeszłości były bardzo często grzebane w nieoznaczonych miejscach, do których trudno dziś dotrzeć” – mówił 30 stycznia w Bydgoszczy zastępca Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk. Spotkanie z historykiem zatytułowane „Polska szuka Bohaterów” zorganizowano w ramach Bydgoskiego Klubu Frondy.
Sala Domu Jubileuszowego Jana Pawła II, którego gospodarzem jest Fundacja „Wiatrak”, wypełniła się po brzegi. – Od półtora roku istnieje specjalny wydział w IPN – Biuro Poszukiwań i Identyfikacji. W tej chwili ponad czterdzieści osób w Polsce i poza jej granicami realizuje prace poszukiwawcze i ekshumacyjne. Przez ostatnie lata odnaleźliśmy ponda tysiąc ludzkich szczątków. To jest nasza powinność, nasz obowiązek – podkreślił.
Zastępca Prezesa IPN kieruje m.in. pracami ekshumacyjnymi na warszawskiej „Łączce”. – Wierzę, że wśród odnalezionych tam w ubiegłym roku szczątków są wszyscy ci, o których pyta każdy Polak. Jednak w procesie identyfikacji, by mieć pewność, niezbędne są wyniki badań genetycznych. Dopóki ich nie ma, możemy mówić o wierze, przekonaniu, ale nie o fakcie. Na ten rok zaplanowaliśmy około pięćdziesięciu miejsc w Polsce i za granicą – dodał.
Według dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka Instytut Pamięci Narodowej realizuje bardzo wiele działań o charakterze także edukacyjnym. – Jeśli jednak w tym wszystkim nie będzie pewnej symbiozy, czyli współdziałania instytutu, systemu edukacyjnego, zabraknie przekazu rodzinnego, medialnego, młode pokolenie będzie miało szybciej mętlik w głowie, niż wykształci właściwą postawę. Wychowanie, kształtowanie to proces długotrwały i u jego założenia powinna lec wizja, cel, do którego zmierzamy – podkreślił.
Krzysztof Szwagrzyk jest absolwentem Uniwersytetu Wrocławskiego. Na tej samej uczelni w 1996 roku na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych, specjalność – historia najnowsza. W 2007 roku habilitował się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego. Od lipca 2016 roku jest zastępcą Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz pełniącym obowiązki Dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji. Od kilku lat kieruje w IPN zespołem poszukiwań tajnych miejsc pochówku ofiar reżimu komunistycznego.
Kieruje również pracami ekshumacyjnymi, m.in. na „Łączce” na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach (rozpoczęte 23 lipca 2012). Prace pod jego kierunkiem odbywają się również na Służewcu oraz na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, na Opolszczyźnie, gdzie prowadzi poszukiwania żołnierzy Henryka Flamego „Bartka”, w Białymstoku, w Rzeszowie, na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku, gdzie we wrześniu 2014 roku zostały odnalezione m.in. szczątki Danuty Siedzikówny „Inki”.
Tekst i zdjęcia: MJ
