„Po zakończeniu II wojny światowej Kościół katolicki stanowił jedyną oficjalnie funkcjonującą instytucję w Polsce, zdolną stawiać opór wobec komunistycznych rządów – powiedział Mateusz Soliński.
W Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy otwarto wystawę „Wolność jest w nas. Kościół katolicki w PRL”. – Początkowo, w latach 1945-47, nowa „ludowa” władza, pragnąc zaskarbić sobie aprobatę polskiego społeczeństwa, stwarzała pozory przychylnego stosunku wobec duchowieństwa. Jednak praktycznie od momentu wkroczenia wojsk radzieckich na tereny Rzeczypospolitej został sformułowany bardzo konkretny plan walki z Kościołem polegający z jednej strony na marginalizacji jego roli w życiu społecznym, a z drugiej – na podporządkowaniu kapłanów władzy komunistycznej poprzez siatkę „wtyczek” – tajnych współpracowników w kościelnych szeregach – dodał Mateusz Soliński.
Pracownik muzeum zwrócił uwagę, że dość popularne w powojennym okresie były pokazowe procesy duchownych oskarżonych o rzekomą współpracę z hitlerowcami czy szpiegostwo na rzecz Zachodu. W tle sfingowanych procesów dochodziło również do brutalnych zabójstw. Łącznie w latach 1946-1956 represjonowanych i przetrzymywanych w aresztach było około dwóch tysięcy kapłanów, co stanowiło aż 20 procent polskiego duchowieństwa.
Mateusz Soliński dodał, że w kolejnych dekadach następowały krótkotrwałe okresy politycznych „odwilży”, będące wynikiem chwilowych kryzysów, jakie dotykały Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą. – Mimo rozlicznych szykan, sfingowanych procesów, grabieży majątku kościelnego i utrudnień administracyjnych polscy duchowni nie ustawali w wytężonej duszpasterskiej pracy, w wielu wystąpieniach przeciwstawiając się deptaniu ludzkiej godności przez komunistyczne władze – podsumował Soliński.
Wystawę można oglądać do 29 września w Zbiorach Archeologicznych (ul. Mennica 2 na Wyspie Młyńskiej). Jest ona realizowana w ramach projektu Miasto–Ludzie–Wolność.
Tekst: Marcin Jarzembowski/KAI
Zdjęcia: Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
