Ks. dr Karol Wojtyła pierwszy raz przebywał w Bydgoszczy na przełomie sierpnia i września 1953 jako uczestnik spływu Brdą. Drugi raz latem 1966 roku jako metropolita krakowski i profesor ponownie uczestniczył w wodniackiej wyprawie. Spływy kończyły się opodal mostu przy ul. Biwakowej w Smukale.
29 maja 1966 roku arcybiskup Wojtyła towarzyszył prymasowi Polski kard. Stefanowu Wyszyńskiemu w bydgoskich obchodach 1000-lecia chrztu Polski. Potem Karol Wojtyła, już jako kardynał, z prymasem Wyszyńskim pojawił się w Bydgoszczy 23 i 24 września 1967 roku, uczestnicząc w zakończeniu Soborowego Tygodnia Modlitw. Pierwszego dnia odprawił Mszę św. i wygłosił kazanie w kościele św. Wincentego a Paulo. Padły wtedy słowa o wielkiej Bydgoszczy i jej bohaterskim męczeństwie. 24 września kardynał Wojtyła w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na Szwederowie odprawił Mszę św. pontyfikalną.
7 czerwca 1999 roku papież uczestniczył w VII pielgrzymce do Ojczyzny, a na szlaku tej podróży znalazła się Bydgoszcz. Wiele miast marzyło o tym, by odwiedził je ze swoim błogosławieństwem. Jan Paweł II darzony był przez mieszkańców regionu niekwestionowanym autorytetem.
W imieniu władz pierwszy zaprosił Jana Pawła II prezydent miasta Edwin Warczak podczas IV pielgrzymki papieża do kraju (w 1991 roku we Włocławku). Zaproszenie zostało ponowione. 2 lipca 1997 roku bydgoska delegacja z prezydentem Henrykiem Sapalskim podczas audiencji w Rzymie usłyszała, że „Bydgoszcz w pełni na to zasługuje”, by trafić do grona miast objętych papieską wizytą apostolską. Zaproszenie zostało ostatecznie przyjęte 4 stycznia 1999 roku. W liście dziękczynnym do papieża prezydent miasta Roman Jasiakiewicz pisał: „Długo oczekiwana wizyta Waszej Świątobliwości będzie dla tysięcy bydgoszczan wielkim duchowym przeżyciem, a dla naszego miasta jednym z największych wydarzeń w jego ponad 650-letniej historii”.
Szczególny hołd papież Jan Paweł II składał Matce Bożej z Różą. 29 maja 1966 roku kard. Stefan Wyszyński dokonał koronacji wizerunku Madonny z bydgoskiej fary, nadając Jej tytuł Matki Bożej Pięknej Miłości. Ponieważ ówczesne władze zabroniły odprawienia Mszy św. na Starym Rynku, uroczystość odbyła się w parafii Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na Szwederowie. W koronacji uczestniczył ówczesny abp Karol Wojtyła. Inicjatorem powtórnej koronacji obrazu był abp Henryk Muszyński. Dokonał jej na bydgoskim lotnisku sam papież. Również za jeden z największych darów Jana Pawła II dla Bydgoszczy uznano tytuł papieskiej bazyliki mniejszej dla kościoła św. Wincentego a Paulo. Także w sposób szczególny z pielgrzymką Jana Pawła II do Bydgoszczy łączy się kościół Świętych Polskich Braci Męczenników – Sanktuarium Nowych Męczenników. Nigdy dotąd nikt tak dobitnie nie przedstawił męczeństwa Bydgoszczy w imię sprawiedliwości. Papież szczerze interesował się też najstarszą bydgoską świątynią, wynosząc ją 7 czerwca 1999 roku do godności konkatedry archidiecezji gnieźnieńskiej. Dekretem z 24 lutego 2004 roku Ojciec Święty, mając na uwadze troskę duszpasterską, ustanowił diecezję bydgoską.
Z pielgrzymką papieską do Bydgoszczy łączy się jeszcze jedno jakże ważne wydarzenie. Jan Paweł II zaapelował, by zamiast stawianych mu pomników budować: szpitale, szkoły i inne obiekty użyteczności społecznej. Arcybiskup Henryk Muszyński podjął starania, aby owocem wezwania papieskiego była szkoła-pomnik. Dziś dyrektorem Zespołu Szkół Katolickich – Pomnika Jana Pawła II jest ks. dr Waldemar Różycki.
Jerzy Derenda – prezes Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy
Zdjęcie: Marcin Jarzembowski