„Humanizm to przede wszystkim, kwestia określonego sposobu rozumienia człowieka” – uważa ks. dr Sylwester Warzyński. Filozof, który w bydgoskim seminarium duchownym na zaproszenie biskupa Jana Tyrawy, wygłosił wykład nt. współczesnego humanizmu i jego źródeł.
Ksiądz dr Sylwester Warzyński zauważył, że żyjemy dziś w kulturze „wyczerpania” i że częścią tej kultury jest również taki, a nie inny sposób rozumienia człowieka, humanizmu. Wskazał, że kwestie etyczne, kwestie dotyczące moralności, życia społecznego osadzone są w pewnym, na pierwszy rzut oka niedostrzegalnym, klimacie antyhumanizmu. – Niedostrzegalnym, bo zewsząd słyszymy o prawach człowieka, o prawach jednostki, o tak bardzo pożądanych humanistycznych postawach, o humanistycznym spojrzeniu na świat. Tymczasem u spodu współczesnej – wydawałoby się – humanistycznej kultury znajduje się myślenie w gruncie rzeczy antyhumanistyczne, myślenie spod znaku „śmierci człowieka”, „śmierci podmiotu” – tłumaczył.
Zdaniem filozofa, humanizmu nie można sprowadzić jedynie do pewnej postawy afirmującej człowieka, czy jakiegoś nim zainteresowania lub takiej, a nie innej koncepcji etycznej. Według ks. dr. Sylwestra Warzyńskiego humanizm to także, a może przede wszystkim, kwestia określonego sposobu rozumienia człowieka, pytania o jego status bytowy, o jego ludzkie uposażenie, o jego naturę. To problem istoty naszego człowieczeństwa i sensu ludzkiej egzystencji.
Jak zauważył wykładowca akademicki – w pewnym sensie – ponowoczesne, ale także nowoczesne rozumienie człowieka ma w gruncie rzeczy antyhumanistyczny charakter. Tymczasem prawdziwa ludzka kultura i humanizm – jak podkreślił ks. dr Sylwester Warzyński – rodzą się z doświadczenia – bolesnego, ale jakże prawdziwego – związanego z naszą skończonością i ograniczonością. – Z tego głębokiego przekonania, że człowiek nie jest wcale samowystarczalny, że nie jest absolutem. Potrzebujemy zatem bardziej odkrywania prawdy o człowieku niż jej tworzenia. Potrzebujmy tej „rany skończoności”, która nieustannie przypomina nam kim jesteśmy, jakie są nasze możliwości, ale także jakie są nasze ograniczenia – podsumował.
Ksiądz Sylwester Warzyński jest doktorem filozofii, adiunktem w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, dyrektorem Wydziału Duszpasterskiego Kurii Diecezjalnej w Bydgoszczy, rzecznikiem diecezji bydgoskiej, członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, autorem monografii „Porzucony świat. Postmodernizm Nietzschego, Heideggera i Derridy.”
Obszerny wywiad z ks. dr. Sylwestrem Warzyńskim zostanie opublikowany na łamach Przewodnika Katolickiego, w numerze na 10 marca.
Tekst: MJ/KAI
Zdjęcia: kl. Albert Grudzka
