„Kościół, który badamy, pochodzi z połowy XIII wieku” – powiedziała Anna Retkowska z firmy „Aureus”. W Bydgoszczy przeprowadzono prace archeologiczne, które pozwolą udokumentować pozostałości po najstarszej świątyni w mieście. Dziś wiadomo, że kościół św. Idziego miał 25 metrów długości i 11 metrów szerokości.
Projekt badawczy mógł być prowadzony dzięki przebudowie węzła komunikacyjnego, która obejmuje m.in. rondo Bernardyńskie. To właśnie w jego sąsiedztwie w przeszłości znajdowała się jednonawowa, orientowana, murowana budowla z prezbiterium od wschodu. – Były również przypuszczenia, że pod budowlą murowaną znajdowała się wcześniej świątynia drewniana, czego nasze dotychczasowe prace jednak nie potwierdziły – dodała Anna Retkowska.
Archeolodzy odsłonili słabo zachowane zarysy fundamentów. Podkreślili, że prezbiterium zostało znacznie naruszone ze względu na wcześniejsze prace budowlane w latach 60. ubiegłego wieku. – Z prezbiterium zachowały się tylko resztki kamiennych ław fundamentowych. Natomiast pozostałości kościoła pod ulicą Bernardyńską są bardziej czytelne. Wszystko wskazuje na to, że obiekt sakralny murowany powstał na cmentarzu. Później w jego obrębie również przeprowadzane były pochówki. Część odkryć wskazuje nawet na średniowieczny cmentarz. Uchwyciliśmy aż pięć warstw szkieletów – dodał Andrzej Retkowski.
Podczas prac zostały także odkryte drewniane konstrukcje. Znalazły się one prawdopodobnie przy fundamentach kościoła ze względu na wody gruntowe, pełniąc rolę wzmocnienia, stabilizując grunt. Archeolodzy znaleźli również fragment biżuterii, a także monety. Ich dokładna identyfikacja będzie możliwa po specjalnym oczyszczeniu.
Według dotychczasowych informacji kościół na przestrzeni dziejów pełnił różne funkcje. W latach 1480-1485 wykorzystywali go bernardyni – do czasu budowy po sąsiedzku własnego klasztoru i kościoła. W latach 1502-1583 służył pensjonariuszom szpitala na Przedmieściu Kujawskim, a w latach 1615-1618 używały go klaryski (do czasu budowy klasztoru i kościoła na Przedmieściu Gdańskim). Kościół został również wydzierżawiony na składnicę-magazyn, a następnie w 1879 roku zburzony ze względu na budowę nowej drogi.
Dotychczas badania archeologiczne kościoła przeprowadzano dwukrotnie – w 1967 roku oraz w latach 1992-1993.
Więcej informacji w Przewodniku Katolickim.
Tekst: Marcin Jarzembowski/KAI
Zdjęcia: Marcin Jarzembowski oraz archiwum firmy „Aureus”
